Barış Murat Ayvacı
-
Dahili Bilimler
İnfluenza Aşısı 2020-2021
Merhabalar… Covid-19 günlüğümüzdeki boş sayfalara notlar düşmeye hep birlikte devam etmekteyiz. Tarih kitaplarında yerimizi her geçen gün daha da sağlamlaştırmaya devam ediyoruz. Sonbaharın tüm güzellikleriyle birlikte bu yazımda sizlere influenza aşılamaları ile ilgili bana sorulduğunda yanıtını bilmediğimi farkettiğim bazı sorulardan yola çıkarak, WHO ve FDA rehberliğinde güncel aşı önerilerini aktarmaya çalışacağım… İyi okumalar… Sizlerin de çok iyi bildiği üzere 6 ay ve üzerindeki, kontrendikasyona sahip olmayan tüm bireylerin yıllık rutin influenza aşılaması, CDC ve CDC’ nin Aşılama Uygulamaları Tavsiye Komitesi tarafından 2010 yılından beri önerilmektedir. İnfluenza aşısının etkisi: Yaş,Uygulanan kişinin sağlık durumu,Uygulanan aşının tipi,Dolaşımda olan virüsün tipi, alt tipleriAşıda yer…
Oku -
Resüsitasyon
Refrakter VF’de Esmolol Kullanımı
Arrest hastalarımızı acilciler olarak basamaklarını ezbere bildiğimiz ileri kardiyak yaşam desteği algoritmaları ile yönetmeye çalışıyoruz. Bu konuda bilimsel araştırma yapmanın güç olduğunu ve bu nedenle kanıta dayalı önerilerdeki majör değişikliklerin çok uzun zaman gerektirdiğini hepimiz çok iyi biliyoruz. Daha önce de refrakter VF (ventriküler fibrilasyon) ile ilgili başka bir konuyu sizlerle paylaşmıştım. Yaşadığınıza emin olduğum, her ne yaparsak yapalım nabız oluşturan bir ritme dönüş sağlayamadığımız refrakter VF durumlarında, yakın olmasa da gelecek yıllarda alternatif bir çözüm olarak karşımıza çıkabileceğini düşündüğüm bir konuyu sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Refrakter VF’de esmolol kullanımı… Önce bazı sorulara beraber yanıt bulmaya çalışalım: Ventriküler Fibrilasyonda Neden β-…
Oku -
Psikiyatri
COVID Zamanında FOMO
Bir nöbet sabahından günaydın herkese. Bu sabah uyandığımda her zamanki gibi ilk işim elime telefonumu almak oldu. Alarmımı kapadım. Gece saat 02:00 gibi uyarılarını kapatmıştım ve saat 07:00 idi. 5 saatte (!) dünyada, çevremde neler olup bitmiş hemen bakmalıydım. Aslında buna mecbur değilim ama hemen yapmam gerek gibi hissediyorum. Neyse… Hemen Whatsapp’ta üye olduğum tüm gruplardan gelen mesajlara, resimlere, videolara hızlıca baktım. -Yine ben uyurken liseden arkadaşlarım uzun uzun muhabbet etmişler. Üniversite tayfasından bahsetmiyorum bile. Keşke ben de erkenden (!) uyumak zorunda olmasaydım. Hazırlanırken ve kahvaltımı yaparken Instagram’ı ve Twitter’ı hızlıca kolaçan ettim. Hikayelere bir göz attım, paylaşımlara bakmayı unutmadım…
Oku -
Enfeksiyon
Prone KPR ve COVID-19
Merhabalar… Dünya tarihinin unutulmazları arasında, yerini çoktan almış bir döneme hep beraber şahitlik ediyoruz. Görünmez bir düşmana karşı etkinliği kanıtlanmamış ya da kanıtlanamamış silahlarla mücadelemiz sürmekte. Bilgi akışının kendini aştığı, belki de neye nasıl yaklaşacağımızı ”en bilmez” dönemimizi yaşıyoruz. Algoritmalar ile çalışmaya alışık beyin bilgisayarımızın hard diskleri hiç bu kadar sistem değişikliğine ya da güncellemesine gitmedi, gidemedi belki de… Neyse… Bugün bu yazımda COVID-19 ile anımsadığım, aslında uzun zamandır literatürde yer alan, belki de ilerleyen zaman ile birlikte uygulama şanssızlığımızın olasılığının artabileceği bir klinik uygulamadan Prone KPR’den (kardiyopulmoner resüsitasyon) bahsedeceğim. Prone kardiyopulmoner resüsitasyon kavramı ilk olarak McNeil tarafından 1989 yılında…
Oku -
Acil Tıp ve Kritik Bakım
COVID-19:Havayolu Yönetimi ve Resüsitasyon
Merhabalar… Eski dünyamızın yeni gizemi COVID-19 sizler bu yazıyı okurken yayılmaya hızla devam ediyor. Belki de son günlerde ”karantinaya alındı, şüpheli vaka, test sonuçları” gibi kavramlar kulağımıza en sık gelen tümceler arasında yer alıyor. Koronavirüsün ne olduğu, nasıl bulaştığı, hangi pazardan çıktığı, yarasaların mı yılanların mı bu işe karıştığı, nasıl bu kadar hızla yayıldığı, aşısı gerçekten var mı, gerçekte biyolojik bir silah mı, yok aslında ilacı zaten hazır mı gibi sorularla ilgili bir bilgi akışı koronavirüs için yapılan besteler ile birlikte sürekli karşımıza çıkmakta… Sadece bilim dünyası değil, neredeyse tüm basın yayın organları ”açık oturum” düzeyinde bu konuyu ele alıyor…
Oku -
Havayolu
Havayolu Yönetiminde USG Kullanımı
Merhabalar, Dünya üzerinde tüm hekimlerin olduğu gibi acil tıp hekimlerinin de steteskopu haline gelen ve acil servis hayatında oldukça farklı ve geniş bir kullanım alanına sahip olan ultrasonografinin havayolu yönetimi ile ilgili kullanım alanlarını sizlere bu yazıda özetlemeye çalışacağım. İyi okumalar… Hepimiz acillerimizde kritik hasta yönetimimiz sırasında havayolunun değerlendirilmesi için oldukça yetersiz zamana ve kötü hasta dinamiklerine sahibiz. Kalıcı havayolunun tanımlanırken ”vokal kordlar altında bir balon şişirilmesi” olarak ifade edilmesi de göz önüne alındığında endotrakeal entübasyon ve cerrahi havayolu yöntemleri daha kesin ve kalıcı çözümler olarak karşımıza çıkmakta. Literatüre bakıldığında acil havayolu yönetimi gerektiren vakaların yaklaşık %10′ unun zorlu entübasyon…
Oku -
Nöroloji
Hidrasyon Baş Ağrısına İyi Gelir Mi?
Merhabalar… Hasta çeşitliliği ile ünlü nöbetlerimden birinde karşılaştığım ve yeterince bilgi sahibi olmadığımı düşündüğüm bir konuyu bugün sizlerle paylaşmak istiyorum. Konumuz: Spontan intrakraniyal hipotansiyon… Serebrospinal sıvının üretim, absorpsiyonu ve kafa içindeki akışı intrakraniyal basınç dinamiği üzerinde etkin bir role sahiptir ve bu basınçtaki düşüşler genellikle baş ağrısı olmak üzere çeşitli nörolojik semptomlara neden olabilir. Bu sendromun majör özellikleri: Ortostatik baş ağrısı,Düşük serebrospinal sıvı basıncı, Beyin MR’ında diffüz meningeal kalınlaşma. Literatür tararken karşımıza çıkabilecek diğer terimler: Spontan veya idiyopatik düşük BOS (beyin omurilik sıvısı) basınçlı baş ağrısı,Düşük BOS hacimli baş ağrısı,Alikör,Hipoliköreik baş ağrısı,BOS kacaklı baş ağrısı, BOS hipovolemisi,BOS hacim eksikliği. İntakt…
Oku -
Gebe hasta
Emziren Hasta Yönetimi
Gündelik pratiğimizde bazı konular vardır ki çoğu zaman arada kalınır. Tam zihninizde bir algoritma, bir yaklaşım oluşmuşken nadiren aynı, çoğunlukla da farklı bir branştan bir meslektaşınızın yazdığı bir reçete ufak bir absans nöbeti geçirmenize ve hasta veya yakınının ”hocam, bir sorun mu var ?” sorusu ile kendinize gelmenize neden olur. Emziren hastalarımızı acil servislerimizde tedavileri benim için tam da böyledir. Zihninizde ”Bu ağrı kesici emziren hastalara yazılabiliyor muydu?” sorunsalı giderek artarak yer kaplarken, başka bir konsültasyon yanıtını okurken ”Bu antibiyotik hastam için gerçekten uygun mu? Emin olmalıyım…” diye seslenen iç sesiniz mevcut adrenalinize katkı sunmaya devam eder.” Konsültanım emziren hastamdan…
Oku -
EKG
aVR
Merhabalar, Bu yazımızda literatüründe ”unutulmuş derivasyon”, ”umursanmayan derivasyon” gibi artık neredeyse kalıplaşmış başlıklarla anılan standart 12 derivasyonlu EKG’ mizin belki de ”tek başına” değerlendirildiğinde en değerli derivasyonu olan aVR hakkında ufak bir literatür taraması sizlere eşlik edecek. İyi okumalar… aVR Hakkında: aVR: Augmented Voltage Right (arttırılmış sağ voltaj )12 derivasyonlu EKG’de yer alan unipolar derivasyonlardandır (diğer unipolar derivasyonlar aVL ve aVF). aVR derivasyonu ile kardiyak septumun bazal kısmı ve sağ ventrikülün çıkış yolu hakkında bilgi alabilmekteyiz yani bize kalbin üst sağ kesimi ile ilgili spesifik bilgiler sağlayabilmekte. aVR ile sağ omuzundan kalbe bakan gözlere sahibiz. Standart bir EKG’ de aVR…
Oku -
Havayolu
Entübasyonda End Tidal Oksijen Kullanımı
Merhabalar , Kritik hasta yönetimi sırasında entübasyon ister hızlı ardışık entübasyon, ister ilaç aracılı entübasyon olarak adlandırın acil servislerimizde havayolu yönetim aracı olarak en çok tercih edilen metod olarak karşımıza çıkmakta. Asistanlığımızın ilk yıllarından hatta ilk anlarından itibaren zihinlerimize kazınan P harflerinden ”preoksijenasyon” ise aslında farklı yöntemler ile ( balon valf maske , geri solumasız maske, nazal kanül, non invazif mekanik ventilasyon vb.) hep doğru uyguladığımız ama yetersiz olabildiği gerçeği ile tam o ”tüpü verin” dediğiniz anda yüz yüze geldiğimiz, bu prosedürün en önemli basamaklarından biri. Peki yanlış nerede ki herşey yolundayken hastalarımız birden beklemememize rağmen ve her şey kılavuzuna…
Oku