Ersin Fırıncıoğulları
-
Beyin Cerrahisi
Nörotravma Güncellemesi
Nörotravma Yönetimindeki Güncellemeler Arkadaşlar selam. Emergency Medicine Clinics of North America’nın en son sayısı tamamen travma bakımındaki gelişmelere adamıştı ve biz Acilciler bu sayıyı tamamen inceleyip özetlemeye karar vermiştik. Bir önceki yazıda payıma düşen Geriatrik Travmalar’dı (okumak için tıklayabilirsiniz). Bu yazı ise nörotravma yönetimindeki yenilikler1 ile ilgili. Nörotravmalar, ciddi morbidite ve mortalite riski ile ilişkilidir. Travmatik beyin hasarı ise, Kuzey Amerikada 1-45 yaş arasındaki ölümlerin en sık sebebidir. Bu hastaların yaklaşık %78’inin değerlendirilmesi acil servislerde yapılır. Spinal kord yaralanması nadirdir, olanların %80’inin erkek cinsiyette olduğu görülmüştür. Neden acaba? Belki de hızlı ve tehlikeli araç kullanarak “erkeklik şöleni” icra etmeye bayıldığımız…
Oku -
Geriyatri
Geriatrik Travma Derlemesi
Geriatrik Travma Yaşlılar, Erişkinlerin Yaşlısı Değildir! Arkadaşlar selam. Öncelikle başlık benim üretimim değil. Uzuuunca ayrıntılarını göreceğimiz makalede geçen bir tabir. Geriatrik travma konulu makalenin tüm derdini tek cümlede anlatmış. Emergency Medicine Clinics of North America, dergilerinin en son sayısını tamamen travma bakımındaki gelişmelere adamış: Pediatrik travma, havayolu yönetimi, torasik travma, pelvik travmalar vs. Biz Acilciler bu sayıyı tamamen inceleyip özetlemeye karar verdik. Gerekli makaleler paylaşıldı; payıma düşen Geriatrik Travmalar. İnceleyeceğim makale, mevcut nüfusunun yaklaşık %20’si 65 yaş üzeri olan ve yaşlı bakımı konusunda örnek ülkelerden olan İsveç’ten. 1 Geriatrik Travma Nedir ve Neden Önemlidir? “Travma hastası” denildiğinde akla klasik olarak trafik…
Oku -
Beyin Cerrahisi
Acilde Kritik Hasta Literatürü 2016 Özeti 2
Acilde Kritik Hasta Literatürü 2016 Özeti 2 Nörokritik ve Kardiyak Hastalar Tekrar selam arkadaşlar. Bir önceki yazının konusu olan, 2016’da yayınlanmış olup acil serviste kritik hasta bakımına yaklaşım pratiğini etkileyebilecek makaleleri inceleyen dev derlemenin, mekanik ventilasyon ve sepsisle ilgili kısmına bakmıştık.1 Bu yazıda, Nörokritik hastalar ve kardiyak arrest ile devam edip bitiriyoruz. Nörokritik Hastalar Bu grupta incelenen çalışmaların biri (platelet tedavisi alırken spotan serebral hemoraji gelişen hastalarda platelet transfüzyonunun etkinliği), bir önceki yazı olan Nörolojik Aciller 2016 Güncellemesi’nde tartışıldı zaten, tekrar bahsetmeye gerek yok Akut İntraserebral Hemorajilerde “Agresif” Antihipertansif Tedavi Faydalı Mı? Akut intraserebral hemorajilerde (ICH) sistemik kan basıncı (SKB) kontrolü,…
Oku -
Enfeksiyon
Acilde Kritik Hasta Literatürü 2016 Özeti 1
Acilde Kritik Hasta Literatürü 2016 Özeti 1 Mekanik Ventilasyon ve Sepsis Kritik bakım hastalarını ilk değerlendiren, resüsite eden ve bu hastaların ilk tedavisini veren hekim, sıklıkla acil servis hekimidir. E adı üstünde, ilk ve acil yardım. Hastanelerin dolup taştığı, yoğun bakımlarda boş yer olan günlerde tuhaf bir şekilde mutlu olduğumuz zamanlarda ise acil servisin kritik hasta bakım sorumluluğu da artıyor. Bu sadece “biz”de böyle değil; örneğin ABD’de 2001-2009 yılları arasında acil servislerin kritik hasta bakımı saat sayıları tam %200 artmış.1 Acil servislerde daha çok kritik hastanın görülüyor olmasıyla beraber, bu hastalara ilk resüsitasyondan çok sonraki zaman diliminde verilmesi gereken kritik…
Oku -
Nöroloji
Nörolojik Aciller 2016 Güncellemesi
Nörolojik Aciller 2016 Güncellemesi Arkadaşlar selam olsun. Nörolojik Aciller sürekli güncellenen bir konu; ideal tedaviyle ilgili halen süregelen tartışmalar ve hızla gelişen görüntüleme sistemleri bunun en önemli etkenlerinden. Güncellenme hızına yetişebilmek kolay da değil. Bu süreci hızlandırmak adına oldukça değerli olan özet derlemeleri seviyorum bu yüzden. Örneğin, Eylül ayının başında AJEM (American Journal of Emergency Medicine) ‘de yayınlanan bir derleme var: Nörolojik Aciller Literatürü 2016. Çok net olan isminden de anlaşılabileceği gibi, 2016 yılında yayınlanan ve otörler tarafından güncel acil tıp pratiğini etkileyebileceği düşünülen nörolojik acilleri konu alan makalelerin özetinin verilmesi hedeflenmiş. Derleme, dev bir özet gibi, birkaç makaleyi yazıya…
Oku -
Girişimsel işlemler
Travmatik Kornea Abrazyonu
Travmatik Kornea Abrazyonlarında Tedavi Güncellemesi Kornea epitel bütünlüğünün, sıklıkla eksternal fiziksel etkiler nedeniyle (dal, toz, kontakt lens, parmak, tırnak, ve daha bir sürü şey…), bozulması sonucunda gelişen sinir bozucu durumun, “korneal abrazyon” olarak tanımlandığını biliyoruz. Kornea yaralanmaları, en sık oftalmik yaralanmaların başında gelir ve acil servilere ciddi sağlık hizmeti yükü bindirebilir. Ülkemizden istatistik verecek olursak, Özdemir ve arkadaşlarının 2002 yılında yaptığı bir çalışmaya göre göz yaralanması ile acil servise başvuran hastaların %21.7’sinde kornea abrazyonu olduğu saptanmış.1 Bu korneal yaralanmalar sıklıkla ciddi bir probleme yol açmayıp, minör travmalar arasında geçse de hastaya çok ciddi ağrı ve rahatsızlık verir, o sırada MI…
Oku -
Resüsitasyon
Kardiyopulmoner Resüsitasyon (KPR) ile Tetiklenen Bilinç
KPR ile Tetiklenen Bilinç KPR ile tetiklenen bilinç (KPRTB, ‘’cardiopulmonary resuscitation induced consciousness, CPRIC’’) fenomeni, şahit olunduğu takdirde pek unutulmayacak tuhaf bir deneyimdir. Şöyle düşünün, kardiyak masaj yapmadığınız anlarda (nabız kontrolü yaparken veya masaj yapan kişi değişirken gibi) gerçek bir arrest hastası gibi tamamen hareketsiz yatan, ama masaj yaptıkça hareketlenip neredeyse sedyeden kalkmaya çalışan bir hastanız var. Ben iki defa denk geldim; birinde hastayı sabitleyebilmek için iki yardımcı sağlık personelinin fiziksel desteğine ihtiyacım olmuştu. O an aklımda dolanan düşünceler: ‘’Hasta kardiyak arrest, yani KPR yapılmadığı sırada kan basıncı 0 civarında.’’ ’’Ama kardiyak masaj yaparken hasta o kadar hareketli ki damaryolu…
Oku -
Ortopedi
Dadı Dirseği Redüksiyon Yöntemleri
Dadı Dirseği Redüksiyonu Klasik yöntem vs. Hiperpronasyon Arkadaşlar selam. Bu yazı, acil servislerimize sıklıkla ”çocuk kolunu oynatmıyor” şikayeti ile başvuran radius başı dislokasyonu, yani ”dadı dirseği” üzerine. Hafif giriş sonrası kullanılan iki yöntem olan klasik yöntem (supinasyon/fleksiyon) ve daha güncel olan hiperpronasyon yöntemini karşılaştıracağız. Bu yöntemleri daha iyi anlatabilmek adına yazının sonuna koyduğum, kısa bir video da çektim, umarım faydalı olur. Keyifli okumalar. Dadı dirseği, iki ve üç yaş arasında görülme sıklığı pik yapan ve acil servislerde sıklıkla gördüğümüz bir patolojidir. Bu durum genellikle ön kolun aksiyel traksiyonu sonrasında dirseğin ekstansiyon ve pronasyon hareketi sonucu gelişir. Klasik örnek; ”E hadi yürü…
Oku -
Kadın Doğum
Gebelerde Akut Hipertansif Aciller
Gebelerde Akut Hipertansif Aciller Dünya genelinde maternal ve fetal morbidite ve mortalitenin en önemli sebeplerinden biri hipertansif hastalıklardır. 1 Gebelerde akut başlayıp en az 15 dakika devam eden hipertansif durumun santral sinir sistemi hasarı açısından risk faktörü olduğu bilinmektedir. Maalesef tek korkulan sıkıntı bu değil; kronik süreçte maternal akut böbrek yetmezliği, dissemine intravasküler koagülasyon sendromu, pulmoner ödem, erken doğum, düşük doğum ağırlığı gibi uzayıp giden istenmeyen durumlar açısından da risk faktörü olduğunu söyleyebiliriz.2,3 Eğer yeterince gözümüz korkmadı ise Sağlık Bakanlığı’nın verdiği 2014 verilerine göre de ülkemizde hipertansif bozukluklar nedeniyle %14 oranında anne ölümü gerçekleştiği görebiliriz. Bu duruma doğal olarak hazır olmamız gerekiyor.…
Oku -
Yönetim
Acil Servisten Taburculuk Sonrası Erken Mortalite
Acil Servisten Taburculuk Sonrası Erken Mortalite: Risk Faktörü Araştırması Acil servislerimizde, her gün yüzbinlerce hasta için yatış/sevk/taburculuk kararı veriliyor. Bu aynı zamanda, her gün yüzbinlerce defa karar hatası potansiyeliyle yüzleşildiği anlamına da geliyor. Bu potansiyel hatalar iki şekilde olabilir; yatışı gerekli olmayan hastayı yatırma veya yatması gereken hastayı taburcu etme. İlk durum; daha çok verimlilik ve sağlık giderleri gibi ekonomik değerler üzerinde etkilidir; ekonomi müthiş önemli bir şey olduğu için konuyla ilgili geniş ölçekli uluslararası çalışmalar var.1–2 Şaşırtıcı ve üzücü bir şekilde, hasta sağlığıyla ilgili daha dramatik sonuçlara yol açabilecek ikinci tipteki hataları -yatış gereken hastanın taburculuğu- araştıran; miyokard enfarktüsü 3–4,…
Oku