Su İzel Sesigür
-
AHA 2020 Kılavuzu
Neonatal Resüsitasyon – AHA 2020
Merhaba Bu yazımızda 2020 AHA Kardiyopulmoner Resusitasyon ve Acil Kardiyovasküler Bakım Kılavuzu1nun neonatal resüsitasyonu bölümünü özetlemeye çalışacağız. Aslında 2015 kılavuzu ile karşılaştırıldığında neonatal resüsitasyonunda belirgin bir farklılık olmamakla beraber bu kılavuzda özellikle pozitif basınçlı ventilasyonun (PPV) öneminin vurgulandığı söylenebilir. İyi okumalar. Neonatal Resüsitasyonda Akılda Kalması Gereken 10 Mesaj Yenidoğan resüsitasyonu, bunun için eğitim almış birey ve takımların hazırlığını gerektirir.Çoğu infant doğum sonrası acil kord klemplemesi veya resüsitasyon gerektirmez. Doğum sonrası anne ile cilt cilde temas sağlanarak monitörize edilebilir ve değerlendirilebilir.Doğum sonrası destek gereken infantlarda öncelik inflasyon (yenidoğanın sıvı dolu akciğerlerine kurtarıcı soluk ile hava verilmesi) ve ventilasyondur.Kalp atış hızında artış,…
Oku -
Travma
Pediatrik Travmada Tüm Vücut BT
Merhaba, Bugün aslında daha büyük dertlerimiz olmasa yaz aylarında acil servislerde sıklıkla karşımıza çıkacak vakalar olan pediyatrik travmalardan bahsedeceğiz. Pediyatrik hasta populasyonunda, muayene ve öykünün güvenilmezliği yanında, anatomik farklılıklara bağlı olarak yaralanmaların değişkenlik göstermesi sebebiyle hepimiz biraz daha temkinli yaklaşma eğilimindeyiz. Aslında bölgesel yaralanmalarda klinik karar verme kuralları (PECARN, NEXUS gibi) bu hastaların değerlendirmesinde elimizdeki en önemli koz. Fakat multitravma durumlarında, özellikle de ikiden fazla vücut bölgesini görüntüleme ihtiyacımız olduğunda erişkinlerde hem yaralanma atlamama hem de hızlı tanı koyma adına çok sevdiğimiz tüm vücut bilgisayarlı tomografi (TVBT) çocuklar söz konusu olduğunda hala tartışmalı. (Daha önce TVBT ile ilgili soru işaretlerinin…
Oku -
Nöroloji
İlk Nöbet
Merhaba Bu yazımızda acil servise hayatında ilk defa nöbet geçirerek başvuran bir erişkin hastadan bahsedeceğiz. Hepimizin bildiği epilepsi tipleri, fizyolojisi, ayırıcı tanısı, tedavisi gibi konulardan ziyade günlük pratiğimizde sık karşımıza çıkan bazı soruları cevaplamaya çalışacağız. Daha önce nöbetle ilgili yazılmış ACEP ve ACR yazılarını da gözden geçirmek isteyebilirsiniz. Tanımlar Başlamadan bu yazıda kullanacağımız bazı temel tanımları hatırlayalım. Nöbet: Serebral korteksteki nöronal ağda elektriksel hipersenkronizasyona bağlı ani davranış değişikliğidir. Konvulziyon ise bu nöronal aktivite değişikliğinin motor bulgularla kendini göstermesidir.Akut semptomatik (tetiklenmiş) nöbet: Santral sinir sisteminin (SSS) metabolik, toksik, yapısal veya enfeksiyöz bir sebeple akut hasar görmesi sonucu oluşan nöbetlerdir. Bu akut…
Oku -
Enfeksiyon
Difteri, Boğmaca, Tetanoz
Merhaba, Bu yazımızda insanlık tarihinde önemli bir mortalite ve morbidite sebebi olan, çoğumuzun aklında tıp eğitimi süresince “DaBT-İPA-Hib” şeklinde kalan ama aslında klinikte karşılaştığımızda hala aklımıza gelmeyen, hatta belki nasıl tedavi edeceğimizi bilemediğimiz 3 bakteriyel enfeksiyondan bahsedeceğiz. Bu enfeksiyonların acilci gözüyle tanınması ve tedavi edilmesi önemli ama bir yandan tarihçeleri de keyifli. İnsanın ve tıp dünyasının bu bakterilere karşı olan mücadalesine de bu sebeple bazı eski görsellerle değineceğiz. Başlayalım… Difteri En eski enfeksiyon hastalıklarından biri. İlk olarak Hipokrat tarafından kliniği “boğaz ağrısı, membran formasyonu ve boğularak ölüm” olarak tanımlanmış. 1800’lerin sonlarında ciddi bir mortalite sebebi. 1. Dünya Savaşı döneminde atlardan…
Oku -
Gastroenteroloji
Gastrointestinal Kanamalar
Merhaba Bu yazımızda bir süredir yeni kılavuz olmaması sebebiyle gözlerden ırak olan fakat her nöbetin vazgeçilmezi gastrointestinal sistem kanamalarından bahsedeceğiz. Aslında hepimizin gayet iyi bildiği bu konuyla ilgili kısa bir özet ve hasta başı “check list”i yapacağız. Etiyoloji ErişkinÇocukEn sık üst GİS kanama sebepleriPeptik ülserGastrik erozyonÖzefagogastrik varislerMallory-Weiss yırtığı ÖzefajitGastrik kanserDuodenal ülserGastrik ülserÖzefajitGastrik erozyonÖzefageal varislerMallory-Weiss yırtığı En sık alt GİS kanama sebepleri Divertiküler hastalıkAnjiodisplaziKolitAnorektal kanamaNeoplazmÜst GİS kanamaAnorektal fistülEnfeksiyöz kolitİnflamatuar barsak hast.Juvenil polipİntussepsiyonMeckel divertikülü Öykü Hastaların öyküsünde sormamız gerek klasik sorularımızı zaten biliyoruz. Bunun dışında karaciğer hastalığı olması varis kanamalarını, aort greft öyküsü olması aortaenterik fistülü işaret eder. Hastaların antikoagülan, antitrombotik, steroid…
Oku -
Şok
ATLS 10 – Neler Değişti?
Merhaba,Daha önce “Advanced Trauma Life Support” (ATLS) 10. baskıda beklenen değişiklikler buradaydı. Bu yazımızda da artık 1 yılı aşkın zamandır kullandığımız ATLS 10’daki değişikliklerden ve bu değişiklerin günlük pratiğimizde neleri ne kadar değiştirdiğinden bahsedeceğiz. İlk Değerlendirme Klasik ABCDE yaklaşımında bir değişiklik yok. Sıvı resusitasyonundaki yenilik artık daha da kısıtlı sıvı replasmanı önerisi. 1L kristalloid replasmanından sonra yanıtsız hastada direkt kan ürünlerine geçilmesi öneriliyor. >1,5L kristalloid alan travma hastalarında mortalitenin arttığının altı çiziliyor. Koagülopatinin önlenmesi adına travmanın ilk 3 saatinde traneksamik asit verilmesi; hastaneye gelmeden verilmişse 8 saatlik infüzyonun sürdürülmesi öneriliyor. Yapabiliyor muyuz?Kısıtlı sıvı yaklaşımı uygulanabilir ve önemli bir öneri. Özellikle…
Oku -
Nefroloji
Rabdomiyoliz
Merhaba, Bu yazımızda hepimizin nöbetlerde aslında sıkça karşılaştığı ama ön tanı listemizde hak ettiği sırada olmadığını düşündüğüm bir tanıdan, rabdomiyolizden bahsedeceğiz. Nonspesifik şikayetlerle başvuran hastada izole CK-MB / AST / LDH / kreatinin / potasyum yüksekliği birden her şeyi karıştırabilir. İşte tam o anda kafamızda bir zil çalmalı ve rabdomiyolizi hatırlamalıyız. Çünkü az sonra detaylandıracağımız gibi rabdomiyoliz aslında bir “sonuç” gibi görünse de –ve nedeni her zaman bulamasak da- komplikasyonları önlemek adına tedavi protokollerimizi ve takibimizi değiştiren bir sonuç. Rabdomiyolizin aklımıza gelmesi tam da bu nedenle önemli. O zaman hadi başlayalım: Etiyoloji Rabdomiyoliz kısaca herhangi bir sebeple iskelet kasının yıkımı.…
Oku -
Beyin Cerrahisi
Subaraknoid Kanama – II
Merhaba, Önceki yazımızda subaraknoid kanama ile ilgili iki soru işaretimiz vardı: Subaraknoid kanama nedir?Kim SAK değildir? SAK’ın ne olduğundan, kliniğinden, tanısından ve tedavisinden bahsetmiştik. Bugün de subaraknoid kanama dışlama kriterlerinden bahsedeceğiz. Bu konu bizim için neden önemli? SAK tanısında en önemli aracımızın kranial BT olduğunu ve yüksek riskli hastalarda negatif kranial BT olması durumunda LP ile SAK’ın dışlanması gerektiğinin altını çizmiştik. SAK’ın acil servise baş ağrısı şikayeti ile başvuran hastaların sadece %1-3’ünü oluşturduğunu düşünürsek, takdir edersiniz ki her baş ağrısına BT çekmek hem “cost-effective” değildir, hem de hastalara radyasyon yükü yaratmamak adına tercih edilen bir yol değildir.1 Ayrıca negatif BT…
Oku -
Beyin Cerrahisi
Subaraknoid Kanama
Merhaba, Bu yazımızda subaraknoid kanamalardan (SAK) ve acil servis SAK dışlama kritlerinden bahsedeceğiz. SAK, acil servislere baş ağrısı ile başvuran hastaların %1’ini oluştursa da, prognozu, mortalite ve morbiditesi sebebiyle her baş ağrısında aklımızda ekarte etmeye çalıştığımız tanı olması sebebiyle bizler için önemli. Yani şimdi kafamızda 2 tane soru işareti var: “SAK nedir?” “Kim SAK değildir?” Hadi başlayalım… Subaraknoid Kanama nedir?1 SAK tanım olarak, kanın subaraknoid boşluğa ekstravaze olmasıdır. Kan, meningeal nosiseptörleri uyarır; diffüz baş ağrısına ve meningismus bulgularına sebep olur. Epidemiyoloji En sık sebebi (%75) rüptüre intrakranial anevrizmalardır. %20 kanamada sebep tespit edilememiştir. Diğer tespit edilebilen sebepler: arteriovenöz malformasyonlar, mikotik…
Oku